VO-raad: balans behouden in wetsvoorstel burgerschapsonderwijs tussen richting geven en ruimte bieden

Met haar advies reageert de Onderwijsraad op het wetsvoorstel van minister Slob ter verduidelijking van de burgerschapsopdracht voor scholen in het funderend onderwijs. Volgens de raad slaagt de minister er onvoldoende in tot een dergelijke verduidelijking te komen. De Onderwijsraad vindt dat:

• het wetsvoorstel beter moet worden onderbouwd. Onder meer door beter inzichtelijk te maken welke problemen het wetsvoorstel aan wil pakken, en of het alleen gaat om een verduidelijking of dat er meer of iets anders van scholen wordt verwacht.
• preciezer moet worden geformuleerd wat burgerschap en de burgerschapsopdracht inhouden. Volgens de Onderwijsraad bestaat de kern uit: leren functioneren in en bijdragen aan een pluriforme, democratische samenleving.

De Onderwijsraad adviseert de wettelijke burgerschapsopdracht voor scholen strak op bovenstaande in te richten. Scholen kunnen het burgerschapsonderwijs dan zelf verdiepen en verbreden, schrijft de raad in haar rapport.

De VO-raad is echter huiverig voor een dergelijke aanscherping van het wetsvoorstel. Dit wetsvoorstel geeft in zijn huidige vorm scholen al meer richting, en tegelijkertijd voldoende ruimte bij het vormgeven van goed burgerschapsonderwijs, passend bij de eigen schoolvisie en -context. Het is belangrijk dat deze ruimte voor scholen in voldoende mate behouden blijft.

Ondersteuning

In haar advies benadrukt de Onderwijsraad ook dat meer nodig is dan een wetswijziging om het burgerschapsonderwijs te verbeteren. De VO-raad heeft hier ook op gehamerd. Er dient een brede aanpak te komen om scholen te ondersteunen bij de doorontwikkeling en uitvoering van het burgerschapsonderwijs. Scholen hebben ontwikkelruimte nodig (o.a. ontwikkeltijd voor docenten) om hier vanuit de visie van de school op een systematische en doelgerichte wijze invulling aan te geven. Daarnaast zijn ook de verdere professionalisering van docenten op dit vlak en een doorvertaling naar het curriculum van belang. 

De VO-raad denkt op dit moment ook na hoe zij besturen en scholen kan ondersteunen bij de beweging naar meer doelgericht en systematisch burgerschapsonderwijs, bijvoorbeeld door het starten van een aantal leernetwerken.