Onderwerp
Financieel beleid
De financiële positie van middelbare scholen is over het algemeen goed. Dat betekent in dit geval dat er voldoende beschikbare reserves zijn om financiële tegenvallers op te vangen. Deze goede positie levert ook discussie op: als de reserves te ruim zijn, komt het dan wel ten goede aan het onderwijs?
Praktijk & ondersteuningFinanciële ontwikkelingen
De VO-raad wil scholen en schoolbesturen informeren over actuele financiële ontwikkelingen. Deze pagina vervangt de informatie die voorheen in het document ‘Relevante financiële mutaties’ was te vinden. |
Loon- en prijsbijstelling
Jaarlijks worden de bekostigingstarieven eind juni/begin juli aangepast aan de hand van loon- en prijsbijstelling. Dit percentage kan weer gebruikt worden bij het maken van de (meerjaren)begroting van het bevoegd gezag.
De loon- en prijsbijstelling is opgebouwd uit 85% van de loonontwikkeling en 15% van de prijsontwikkeling. De prijsontwikkeling wordt gebaseerd op CPB-cijfers van maart in het betreffende jaar en het loondeel is onder andere gebaseerd op de contractloonontwikkeling in de marktsector.
Tarieven van bekostiging vo
Met de vereenvoudiging van de bekostiging is met ingang van 2022 een einde gekomen aan een bekostigingssystematiek die vooral veel parameters kende en daardoor onoverzichtelijk en slecht voorspelbaar. Bij de vereenvoudiging wordt voor de basisbekostiging alleen nog maar een tarief gehanteerd voor een hoofdvestiging, een nevenvestiging en een bedrag per leerling dat wel nog wordt uitgesplitst in twee verschillende bedragen.
In aanvulling op de basisbekostiging bestaan er tarieven voor een geïsoleerde vestiging (geïsoleerd wil zeggen geen zelfde aanbod binnen een straal van 8 km, voor PRO geldt 20 km), geïsoleerde brede scholen en vestigingen met een volledig breed aanbod.
De bedragen voor kalenderjaar 2024 worden in diverse regelingen verhoogd met 5,68%. Daarnaast wordt het vaste tarief per vestiging in 2024 verhoogd naar 5,75% door het toevoegen van de middelen van het voorkomen van thuiszitters. Het bedrag per leerling in de basisbekostiging wordt verhoogd naar 5,88% vanwege de toevoeging van dezelfde middelen van het voorkomen van thuiszitters én de middelen voor professionalisering schoolleiders.
De nieuwe bedragen voor de basisbekostiging zijn:
262.435,96 euro | voor de hoofdvestiging van een school |
131.217,98 euro | voor de nevenvestiging(en) van een school |
9.053,51 euro | voor alle onderbouwleerlingen. En hetzelfde bedrag voor alle bovenbouw-leerlingen in het vwo, havo, mavo en de gemengde leerweg in het vmbo |
10.651,21 euro | voor alle leerlingen in het praktijkonderwijs. En hetzelfde bedrag voor bovenbouwleerlingen in het vbo. |
Hiermee zijn ook de tarieven voor 2025 vastgesteld. Deze zijn gelijk aan de nu aangepaste bedragen voor 2024 en zullen in de loop van 2025 naar verwachting weer worden aangepast met de dan vast te stellen loon- en prijscompensatie.
Subsidies en aanvullende bekostiging
De basisbekostiging kan aangevuld worden door een aanvullende bekostiging en/of aan te vragen (OCW) subsidies. Nu veel NPO-middelen aflopend zijn of soms omgezet naar structurele bekostiging is een overzicht gemaakt van deze in het vo beschikbare middelen.
Het hieronder te downloaden overzicht kent eerst een opsomming van aan te vragen beschikbare subsidies met korte omschrijving, enkele kerngegevens en links naar de diverse regelingen.
Na de subsidies is nog een kort overzicht van aanvullende bekostiging. Voor deze bekostiging is geen aanvraag nodig.
Mis je er een bestaande subsidie? Geef het dan door aan paulhuisman@vo-raad.nl.
Bestuursverslag
Het bestuursverslag is een logisch middel om informatie over financiën en beleid te verzamelen en te structuren. Het schoolbestuur deelt het verslag met stakeholders om zich te verantwoorden en om het gesprek over het gevoerde beleid te voeren. Idealiter is de informatie in het verslag ook bruikbaar om een breder beeld van de sector te verkrijgen. Met die doelen is door een werkgroep van schoolorganisaties en controllers een format met een werkbare en overzichtelijke structuur ontwikkeld, dat aan alle wettelijke vereisten voldoet. De handreiking wordt ieder jaar aangescherpt en geüpdatet.
Risicomanagement
Politiek en samenleving eisen in toenemende mate dat scholen onderwijsgelden zo effectief mogelijk inzetten. Daarnaast maakt de aandacht voor de hoogte van reserves het noodzakelijk om het bewustzijn en de kennis te vergroten met betrekking tot goed risicomanagement en een goede invulling van de continuïteitsparagraaf.
Scholen worden – al dan niet door onzekere politieke besluitvorming – met regelmaat geconfronteerd met risico’s. Voorbeelden van dergelijke risico’s zijn onvoldoende bekostiging vanuit de overheid, incidentele inkomsten die wegvallen, incidenten met een negatief effect op het imago van de school en een onevenwichtige samenstelling van het personeelsbestand.
De VO-raad ontwikkelde een aantal hulpmiddelen dat scholen helpt invulling te geven aan hun risicomanagement. De basis van de documenten is gelegd door het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement.
Hulpmiddelen:
- Inleiding risicomanagementbeleid. Hierin vind je onder meer een uitgebreide opsomming waarom risicomanagement belangrijk is, een beschrijving van het proces en uitleg bij veel relevante begrippen.
- Handboek risicomanagement. Dit naslagwerk gaat dieper in op een aantal kernbegrippen van risicomanagement. Ook krijg je een aantal voorbeelden van mogelijke beleidsmaatregelen tegen risico’s aangereikt.
- Overzicht mogelijke risico’s. Hierin vind je een omschrijving van de belangrijkste risico’s waar vo-instellingen aan blootgesteld kunnen worden, met per risico mogelijke oorzaken en gevolgen. Oorzaken en gevolgen zijn belangrijke aangrijpingspunten voor beheersmaatregelen.
- Een drietal formats voor rapportages:
Format begrotingsrapportage als onderdeel van de begroting
Format verantwoordingsrapportage als onderdeel van het jaarverslag
Format periodieke rapportage aan het management
In veel instellingen opereren de financiële en onderwijskundige functies nog erg los van elkaar en is de koppeling tussen bestedingen en (strategische) doelen soms nog onduidelijk. De VO-raad biedt in samenwerking met de VO-academie het een leertraject Beleidsrijk begroten aan. Financials, schoolleiders én bestuurders gaan als ‘driehoek' leren hierbij hoe zij gezamenlijk de samenhang tussen onderwijs (visie en strategie) en financiën kunnen verbeteren om tot een beleidsrijke begroting te komen.
We horen graag je reactie op de ontwikkelde hulpmiddelen. Stuur dan een e-mail naar Paul Huisman, senior beleidsadviseur VO-raad: paulhuisman@vo-raad.nl
Schatkistbankieren
Schatkistbankieren betekent dat instellingen de financiële middelen aanhouden bij het ministerie van Financiën (de schatkist). De school krijgt dan een rekening-courant bij de schatkist met de middelen. Vanaf de eigen bankrekening van de school wordt geld naar en van de bankrekening van de schatkist overgeboekt. Voordeel is bijvoorbeeld dat de schatkist een aantrekkelijke rente rekent over leningen.
In het adviesrapport ‘Een lastig gesprek’ van de Commissie Behoorlijk Bestuur wordt gesteld dat schatkistbankieren voor bijvoorbeeld onderwijsinstellingen als gewoonte zou moeten gelden. Hierdoor is in de afgelopen periode steeds meer aandacht ontstaan voor schatkistbankieren.
De VO-raad verwijst scholen die interesse hebben in deelname naar het Agentschap van de Generale Thesaurie (Dutch State Treasury Agency) van het ministerie van Financiën. Dit agentschap biedt praktische informatie en uitleg rond de mogelijkheden, voorwaarden en hoe scholen dit op een goede manier kunnen regelen.