Innovatie en onderzoek

De koers van de VO-raad op het gebied van innovatie en onderzoek bestaat uit drie actielijnen:  

• Kennis uit onderzoek beter afstemmen op de behoeften van de onderwijspraktijk;
• Het versterken van een professionele leercultuur op scholen;
• Het organiseren van een innovatie- en onderzoeksinfrastructuur die schoolontwikkeling duurzaam ondersteunt.  

Onderzoek afstemmen op onderwijspraktijk

Kennis uit onderzoek moet beter afgestemd zijn op de behoeften van de onderwijspraktijk. Een gelijkwaardige samenwerking tussen onderwijs en onderzoek is cruciaal om kennis te genereren die besturen en scholen daadwerkelijk kunnen gebruiken in hun eigen praktijk. De VO-raad voert namens de leden het gesprek met vertegenwoordigers uit de onderzoekswereld en met het ministerie van OCW om de onderwijspraktijk een gelijkwaardige rol te geven in het onderzoek.

Versterking professionele leercultuur

De sector werkt gezamenlijk aan de versterking van de professionele leercultuur op scholen. Oftewel samenwerking en afstemming tussen onderwijsprofessionals, het leren van en met elkaar en kennisgedreven werken. De VO-raad stelt besturen en scholen in staat om hier stappen in te zetten, door goede voorbeelden te laten zien van de professionaliseringsmogelijkheden, het leren tussen besturen en scholen te stimuleren en wetenschappelijke kennis te delen. Daarnaast zet de VO-raad zich ook in voor meer ruimte voor ontwikkeltijd voor onderwijsprofessionals, zodat scholen de tijd hebben voor kennisgedreven werken.

Ontwikkeling kennisinfrastructuur

De VO-raad wil onderzoek binnen scholen en kennisuitwisseling tussen scholen stimuleren. Daartoe ontwikkelt de VO-raad een kennisinfrastructuur voor duurzame ondersteuning van schoolontwikkeling. Daarmee kunnen besturen en scholen kennis uitwisselen en de samenwerking met andere organisaties opzoeken. De kennisinfrastructuur zorgt ook voor een verbinding met de bestaande infrastructuur van Samen Opleiden en Professionaliseren. Het belang van de verbinding tussen onderwijsonderzoek en opleiding, begeleiding en professionalisering is evident: die draagt bij aan de kwaliteit van de leraar en daarmee van het onderwijs. 

Het ministerie van OCW heeft het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) opgezet om het herstel en de ontwikkeling van het onderwijs tijdens en na corona te versterken. Het NPO biedt allerlei vormen van ondersteuning waaronder een kenniscommunity in opbouw, die werkt aan versterking van regionale kennisnetwerken, goede praktijkvoorbeelden en het leren van elkaar.

Het Nationaal Groeifonds heeft de aanvraag Ontwikkelkracht gehonoreerd, wat betekent dat er een groot programma aankomt dat zich richt op het versterken van het evidence-informed werken in het onderwijs. Het project heeft 332 miljoen toegekend gekregen, waarvan 101 miljoen is toegekend voor de eerste vier jaren (2022 – 2026) en de resterende 231 miljoen wordt toegekend voor de zes jaren daarna (2026 – 2032) wanneer het project zich heeft bewezen. De komende maanden zal duidelijk worden hoe en wanneer scholen zich kunnen aanmelden om mee te doen aan een van de activiteiten. Het ministerie van OCW is verantwoordelijk voor het project en voor de uitvoering wordt samengewerkt met verschillende organisaties. 

De VO-raad ijvert voor het zoeken van aansluiting bij de ontwikkelingen die de sector reeds heeft ingezet, met de beweging naar maatwerk, evidence informed werken en het samen opleiden van leraren. Het doel is een hogere kwaliteit van onderwijs te bereiken, met meer gemotiveerde leerling, leraren die minder werkdruk ervaren en met een lerende verbetercultuur.  

Het plan Ontwikkelkracht draagt hier aan bij doordat besturen en scholen op verschillende, evidenceinformed manieren worden ondersteund bij hun ontwikkeling. Onderwijsvragen worden gekoppeld aan nieuwe kennis en evidence-informed interventies, waarbij onderwijs en onderzoek op gelijkwaardige wijze met elkaar samenwerken. Door te werken met bewezen professionaliseringsaanpakken kan er een impuls worden gegeven aan de kwaliteit en aantrekkelijkheid van het onderwijs. 

Het programma bestaat uit vier hoofdactiviteiten:  
1. Het beter en makkelijker vinden en benutten van wat we al weten uit onderwijsonderzoek (kennisdeling). 
2. Het ontwikkelen van kansrijke aanpakken voor de grote onderwijsknelpunten in co-creatielabs samen met onderzoekers en onderwijsprofessionals. 
3. Het worden van een onderzoek & ontwikkelschool (O&O-school) met expertschoolleiders en expertdocenten. O&O-scholen helpen elkaar en andere scholen met het vinden van oplossingen voor knelpunten in het onderwijs door evidence-informed te werken. 
4. Het opzetten en versterken van een onderzoeks- en verbetercultuur op scholen.