Ventilatie

De VO-raad pleit voor het verbeteren van de luchtkwaliteit van scholen. De huidige materiële bekostiging vanuit de overheid is helaas niet toereikend om op korte termijn de ventilatie op orde te brengen. De sector heeft te maken met veel verouderde schoolgebouwen en de regelgeving rondom onderwijshuisvesting is complex.

Gemeenten zijn wettelijk verantwoordelijk voor de huisvesting voor scholen, maar schoolbesturen zijn verantwoordelijk voor het onderhoud en de gebruikskosten. Uit diverse onderzoeken, onder andere van McKinsey (‘Een verstevigd fundament voor iedereen’), blijkt dat er sprake is van een onderinvestering in onderwijshuisvesting.

CO2-meters verplicht

Naar verwachting eind volgend jaar wil minister Wiersma wettelijk vastleggen dat leerlingen het recht hebben onderwijs te volgen in een gezond binnenklimaat. Wiersma wil hiervoor in elk klaslokaal een CO2-meter verplicht stellen.

Voor de aanschaf van CO2-meters is eenmalig bekostiging beschikbaar gesteld ter grootte van € 7,13 per leerling. Scholen kunnen ook gebruik maken van de Maatwerkregeling Ventilatie op scholen waarbij scholen nu zelf een aanvraag kunnen doen voor de basissubsidie van 30% van de kosten. Als voor scholen de overige 70% met co-financiering een te hoge drempel vormt, is er een vangnetsubsidie voor 60% van de kosten. Dit kan alleen als het gebouw tot de meest urgente gevallen behoort. Scholen kunnen hierbij ondersteund worden door een hulpteam van Ruimte-OK via ventilatiehulp.nl.

De VO-raad, PO-Raad en VNG vinden de eigen bijdrage van scholen en gemeenten van 70% (veel) te hoog. Bovendien willen zij een bredere inzet van de middelen dan alleen voor ventilatie en een beetje verduurzaming. De eerste regeling van € 100 miljoen was een succes, hij was overtekend. De projecten die daardoor zijn afgewezen, worden alsnog toegewezen in de tweede regeling. Het geld dat dan overblijft is bestemd voor nieuwe projecten. Ook voor deze tweede regeling gelden de bezwaren van de VO-raad: de regeling is te smal gericht en de eigen bijdrage is te hoog. Na deze twee regelingen blijft nog € 160 miljoen over voor huisvesting. Over de inzet daarvan wordt nog beslist.

Uit recent wetenschappelijk onderzoek blijkt dat een verminderde ventilatie heeft geen aantoonbaar effect op het aantal coronabesmettingen in de klas. De verspreiding van het coronavirus op middelbare scholen loopt vooral via direct contact tussen leerlingen en niet zozeer door de lucht. Hoewel het belang van een goede luchtkwaliteit buiten kijf staat - ook omdat dit de leerprestaties bevordert - plaatsen deze onderzoeksresultaten het verplichten van CO2-meters in alle lokalen wel in een ander daglicht.

"Systeem van onderwijshuisvesting moet op de schop"

Het interdepartementaal beleidsonderzoek huisvesting (IBO) is ook relevant voor het thema ventilatie. Het belangrijkste advies uit dit onderzoek is de aanpak van de verouderde voorraad. Het onderwijs kent veel verouderde gebouwen en het wordt hoog tijd om die aan te pakken. Dat aanpakken dient uiteraard ook het binnenklimaat op orde te brengen. Een aantal betrokken partijen waaronder de VO-raad is bezig voor het aanpakken van de verouderde voorraad een plan van aanpak te schrijven. In de beleidsreactie op het IBO onderwijshuisvesting schrijft minister Slob dat het bestaande systeem van onderwijshuisvesting op de schop moet. Enig zicht op het vele extra geld dat hiervoor nodig is, staat niet in de brief. En ook het huidige coalitieakkoord zwijgt over het onderwerp. De VO-raad vindt dat dit kabinet snel en veel moet investeren in schoolgebouwen.

De VO-raad wil graag het gebruik van CO2-meters in scholen stimuleren. Minister Wiersma, VO-raad, PO-Raad en VNG hebben samen afspraken gemaakt om de ventilatie op scholen te verbeteren. Speerpunten daarbij zijn: een CO2-meter in elke klas en een hulpteam dat scholen gaat helpen de ventilatie op orde te maken. OCW zou dit moeten betalen, het gaat om een niet al te grote eenmalige investering met een grote opbrengst. CO2-meters zijn belangrijk om een goed zicht te krijgen op de luchtkwaliteit. De CO2-waarde moet gedurende langere tijd worden gemeten om een uitspraak te doen over de luchtkwaliteit.