‘Levensecht leren’ leidt leerlingen op voor hun toekomst

Wie ben ik, wat kan ik en wat wil ik? Al vanaf leerjaar 1 van het vmbo gaan leerlingen aan de slag om antwoord te krijgen op deze vragen. In de onderbouw ontdekken ze via zogenoemde ‘meet & greets’ welke bedrijven er in de regio zijn. En de kennis die ze tijdens de stage in de bovenbouw bij een bedrijf opdoen, kunnen ze meenemen naar het mbo. Het uiteindelijke doel is de kans op een baan in de regio te vergroten en te voorkomen dat jongeren wegtrekken naar de grote stad. 

Beroepsmogelijkheden 

In de Friese regio moeten de komende jaren zo’n 4000 arbeidsplaatsen worden opgevuld. Dat zullen niet allemaal leerlingen zijn van Ulbe van Houten, maar ze doen er met hun Leerwerkplein (LWP) alles aan om ervoor te zorgen dat de leerlingen na het mbo in deze regio aan de slag kunnen. Het LWP is een loopbaanprogramma en onderdeel van Campus Middelsee, waar de school is gehuisvest. Het idee voor het LWP ontstond in 2014 toen de streek als toekomstige krimpregio werd bestempeld. Ze werken inmiddels samen met ruim 200 bedrijven in de regio en blijven nieuwe bedrijven benaderen. Ulbe van Houten leidt leerlingen op voor hun toekomst. Dat doen ze door onderwijs aan te bieden en door een maatschappelijke rol te spelen. Zo helpen ze de regio in stand te houden. 

Meet & greet bedrijfsleven 

“Op Ulbe van Houten kijken we op allerlei manieren naar de behoeftes en belevingswereld van onze leerlingen”, vertelt teamleider Jellie Smit. “Met talentstromen (zie kader), een excellentieprogramma en maatwerk helpen we onze leerlingen om hun talenten te ontplooien. En met het LWP leren ze levensecht in een doorlopende leerlijn met het mbo.” Via het vak ‘Skills’ maken leerlingen in de onderbouw kennis met beroepen uit vier sectoren: Groen, Techniek, Zorg & Welzijn en Economie. Ook leren ze vaardigheden zoals presenteren, onderzoeken en samenwerken. Als leerlingen zichzelf weten te presenteren hebben ze daar baat bij tijdens het sollicitatiegesprek. Aan elke sector wordt tien weken lang aandacht besteed en elke periode wordt met een ‘meet & greet’ afgesloten; vertegenwoordigers van bedrijven in de betreffende sector komen daarvoor naar school. Jellie: “Afgelopen weken gaven medewerkers uit de sector Zorg & Welzijn hier gastlessen en binnenkort komen hoveniers langs.” 

Nieuwe praktijklokalen 

Sjoerd de Jong, sinds twee jaar directeur, kwam destijds vol bewondering de school binnen. “Er gebeurde al heel veel moois op school, ik draag hier met veel enthousiasme aan bij. We vormden een rommelhok om tot ziekenhuiskamer en lieten een nieuw praktijklokaal inrichten voor de techniekklas.” “In deze lokalen kunnen mensen van buitenaf hun werk in de praktijk demonstreren. We hebben bovendien een restaurant dat een paar weken geleden bezocht werd door verzorgingstehuisbewoners. Daar doen leerlingen zowel ervaring op met het facilitaire gedeelte als in het verzorgen van een gezonde lunch”, vult Jellie aan. Sjoerd: “Wij vinden betekenisvol leren in een levensechte context ontzettend belangrijk. Dat proef je als je de school binnenstapt.” 

Workshops en studiedagen 

Het LWP vraagt ook iets van de vakleraren, die met workshops en tijdens studiedagen begeleid worden. Jellie organiseert dergelijke workshops en ondersteunt de vakleraren “We sturen hen bijvoorbeeld ook zelf naar bedrijven om inspiratie op te doen voor hun vak”, vertelt ze. Voor de sector Zorg & Welzijn werden bijvoorbeeld vertegenwoordigers van het gemeentehuis, van een verpleeghuis en uit de kraamzorg uitgenodigd. Zij gaven een presentatie aan de vaksecties, waarna de leraren met elkaar overlegden welk onderwerp het meest geschikt was om aan hun vak te koppelen. “Voor sommige leraren is het lastiger om een aanknopingspunt in de lessen te vinden dan voor anderen”, aldus Jellie. “Ik denk graag mee en we zien ook hoe leraren onderling ideeën uitwisselen. Een leraar Engels laat zijn leerlingen rond het thema Zorg & Welzijn bijvoorbeeld lichaamsdelen in het Engels benoemen.” 

Leerlingvolgsysteem 

Door een leerlingvolgsysteem blijven de leerlingen die naar het mbo gaan bij de school in beeld. Sjoerd: “We onderhouden contact met het mbo zodat we weten of ze uitstromen in de beroepsgroep, waar ze  terechtkomen en of ze in de regio blijven.” Zo zijn ze er ook achter gekomen dat leerlingen die van school zijn gegaan, het letterlijk ‘proeven aan verschillende sectoren’ als positief hebben ervaren. Jellie: “De eerste uitkomsten zijn positief: 64% van onze vmbo-leerlingen lopen tijdens het mbo ook weer stage bij dezelfde bedrijven en krijgen daar een baan. Je kunt best zeggen dat wij eraan hebben bijgedragen dat leerlingen niet weggaan naar andere provincies maar in de regio blijven.”  

Leraar als persoonlijke coach 

Vanwege de ervaring die Sjoerd op een andere school opdeed, leerde hij dat persoonlijke gesprekken met leerlingen heel waardevol zijn. “Vandaar dat we op het gebied van brede vorming ook andere stappen hebben gezet. Elke leerling heeft een leraar als persoonlijke coach. Eens in de drie weken bespreken ze samen de leerdoelen van de leerling. Dit mondt drie keer per jaar uit in een leerling-ouder-coach-gesprek dat wij een veel sterker concept vinden dan het 10-minutengesprek van voorheen, omdat de leerling zelf bij het gesprek is en daarbij in the lead is. De leerlingen vertonen hier inmiddels veel eigenaarschap in, mede dankzij de begeleiding van de coaches”, vertelt Sjoerd.