Technieklessen vanaf het eerste leerjaar: “Er gaat een wereld voor ze open.”

Directeuren Eelco Bruinsma (AMS) en Sjoerd de Jong (Ulbe van Houten) zijn de kartrekkers en zeer betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van de LTS 2.0, een moderne uitvoering van de Lagere Technische School. Eelco: “In de gemeente Waadhoeke komen tussen nu en 2030 meer dan 4000 banen vrij, met name in de techniek. Vandaar dat er vijf jaar geleden een roep richting scholen kwam om technisch personeel op te leiden.”

Bron in de regio

Hij vervolgt: “De AMS is van oorsprong gedeeltelijk een technische school met de harde profielen, dus is dit de bron waar het in deze regio moet starten. Dat geldt ook voor Ulbe van Houten. Daar staan internationale bedrijven als Meijer Metal aan de deur te rammelen voor mensen. Wij kunnen echter geen personeel leveren omdat wij een vmbo-school zijn. Maar wij kunnen de leerlingen wel helpen een meer gedegen (of weloverwogen) keuze voor een mbo-studie te laten maken en zo proberen te voorkomen dat ze in het eerste leerjaar van het mbo gaan switchen, wat nog veel te vaak gebeurt. Bovendien laten wij hiermee leerlingen al in een vroeg stadium kennismaken met techniekonderwijs, iets wat in de reguliere structuur niet mogelijk is.” 

Modern techniekonderwijs

Sjoerd: “Aanjagers Oene Krist, programmaspecialist Sterk Techniek Onderwijs (STO) op de AMS en Harry Hoefakker, programmaleider STO op Ulbe van Houten, begeleiden het proces rond sterk techniek in deze regio. Zij kwamen twee jaar geleden op het idee meer met techniekonderwijs te gaan doen. Vooral voor leerlingen die de praktijkvakken leuker vinden dan de theoretische lessen is dat een uitkomst.” Tijdens de ontwikkeling van de techniekklas kwam de naam LTS 2.0 naar boven, de LTS in een nieuw jasje, voor leerlingen ‘techniekklas’ genoemd.

Techniek vanaf leerjaar 1

Uniek aan de techniekklas is dat leerlingen al in het eerste leerjaar acht tot tien uur per week techniekles krijgen. Dan leren zij basisvaardigheden, het gebruiken van gereedschap, het lezen en begrijpen van handleidingen en tekeningen en maken zij kennis met moderne technologieën zoals robotica. In het tweede leerjaar gaan ze een tandje dieper en oriënteren ze zich op het bedrijfsleven in de regio. Daarna kiezen ze een technisch profiel voor de twee laatste leerjaren. Bijvoorbeeld bouw, installatie/metaal, groen of ICT. Het verschil met een ‘gewone’ vmbo is dat ze al in het eerste jaar techniekvakken krijgen en dat ze allrounder worden opgeleid. Voor leerlingen die hun technische vaardigheden willen ontwikkelen is dit een ideale leerroute.

Motivatie van 100%

Vijftien (hoofdzakelijk basis/kader-)leerlingen van elke school hebben het eerste jaar van de nieuwe leerroute afgerond. Eelco: “De eerste- en tweedejaars krijgen twee aaneengesloten lesuren praktijkonderwijs per dag. Dat maakt hun rooster, los van gymnastiek, zo interactief dat school voor hen weer een feestje wordt na het vele stilzitten en luisteren op de basisschool. “Er gaat een wereld voor ze open.” Sjoerd: “Bij ons ook. Leerlingen zijn bezig met hun interesses waardoor ze met meer plezier naar school toe gaan. En wij bieden een aantrekkelijk programma aan.” “Bij binnenkomst krijgen alle leerlingen een talentstroom aangeboden waarbij ze anderhalf jaar hun talent ontwikkelen. Ze kunnen kiezen uit bijvoorbeeld technology & development (moderne technologie), tools & crafts (manuele vaardigheden) maar ook art factory, sports en cooking class. Dat zijn vakken als snoepjes voor ze. De motivatie is honderd procent”, vult Eelco aan. 

Samenwerking tussen scholen

Een van de voorwaarden voor subsidie voor de nieuwe leerlijn techniek was dat scholen dat in samenwerking zouden doen. Sjoerd: “Andere scholen in Waadhoeke en Leeuwarden zijn niet aangehaakt bij ons initiatief dus zijn we met onze twee scholen verder gegaan.” Eelco: “Sjoerd is mijn opvolger op het Ulbe dus wij kenden elkaar al vrij goed.” Maar er moesten wel een hoop hordes genomen worden. Eelco somt op: “Je moet de MR overtuigen, de lessentabel aanpassen en laten goedkeuren, leraren motiveren, lokalen creëren en een nieuw programma ontwikkelen. Gelukkig hebben wij overtuigingskracht, een fantastische roostermaker en hebben wij bij onze leraren minimale weerstand ervaren.” Sjoerd: “De aanjagers Oene en Harry hebben van elk van de scholen vijf techniekleraren begeleid bij het ontwikkelen van het programma. De programmamakers hebben een stoomcursus gedaan en komen elke drie weken bij elkaar om te evalueren zodat de programma’s parallel blijven lopen.”

Een succesvolle schoolontwikkeling

Afgemeten aan de positieve reacties van leerlingen noemt Eelco de techniekklas geslaagd. Sjoerd vult aan: “De manier waarop deze leerlingen zich door de school bewegen en hoe gelukkig ze zich voelen in de techniekklas is prachtig. Ook de leraren zijn enthousiast.” De scholen hebben toestemming van de bestuurder om nog vier tot zes jaar door te gaan. Sjoerd: “Ik ben ervan overtuigd dat het dan een succes is geworden.” Voor volgend jaar hebben zich zestien leerlingen bij het AMS en twintig leerlingen bij het Ulbe van Houten aangemeld voor de techniekklas.” Eelco noemt een keerzijde: “Met het uitbreiden van techniekuren, heb je ook meer mensen nodig die die lessen kunnen geven. Die zijn erg moeilijk te vinden.”

Doorstroom naar het mbo

Beiden maken zich wel zorgen hoe het mbo gevolg geeft aan deze ontwikkeling. Eelco: “Als onze leerlingen straks in het eerste jaar mbo geconfronteerd worden met vaardigheden die ze allang beheersen, dan raken ze alsnog verveeld.” Sjoerd: “Gelukkig hebben we nog een paar jaar, want de eerste techniekklasleerlingen gaan nu pas naar het tweede jaar. Ze weten bij het mbo van deze beweging en dat we het gesprek aan willen gaan. Zeker is dat er, over twee leerjaren gemeten, zich minimaal 60 leerlingen aandienen voor een mbo-techniekopleiding. Een prachtige ontwikkeling.”

Zelf aan de slag

Wil je zelf een start maken met het oprichten van een techniekklas? Sjoerd en Eelco geven als tip voor schoolleiders: “Ga er volledig achter staan, faciliteer, begeleid en motiveer waar mogelijk. Je hebt een aantal technisch bevlogen kartrekkers nodig die ervoor willen gaan en er moet geloof onder de leraren op de werkvloer zijn om hier een succes van te maken.” Eelco: “Straks is de hamvraag of de afgestudeerde mbo’ers inderdaad toegerust door de voordeur van die baas in de technische sector stappen, dat die baas ook tevreden is en ziet dat het hele traject vanaf het eerste leerjaar bij ons tot en met het mbo goed opgeleide en gemotiveerde werknemers oplevert. Wij doen hier in ieder geval ons uiterste best voor.”