Vrijwillige ouderbijdrage

In de wet vrijwillige ouderbijdrage is vastgelegd dat:

• Ook leerlingen wiens ouders de vrijwillige ouderbijdrage niet (kunnen of willen) betalen, mee moeten kunnen doen aan álle activiteiten die georganiseerd worden onder verantwoordelijkheid van de school.
• Scholen duidelijk moeten communiceren dat de ouderbijdrage vrijwillig is.

Enerzijds leidt deze wet zo tot meer kansengelijkheid: leerlingen worden niet meer uitgesloten van activiteiten indien de ouderbijdrage niet voldaan wordt. Echter, de VO-raad waarschuwt ook al langer dat deze wet anderzijds zorgt voor meer verschillen tussen scholen in de extracurriculaire activiteiten die ze hun leerlingen kunnen bieden. We zien dat scholen met een populatie met minder kapitaalkrachtige ouders nu minder inkomsten hebben uit de ouderbijdrage en hierdoor minder kunnen organiseren. Hierdoor neemt de kansengelijkheid juist weer af. 

Daarnaast zijn er nog steeds grote verschillen in de hoogte van de vrijwillige ouderbijdragen die scholen vragen. Hoewel de bijdrage vrijwillig is, kan een hoge gevraagde bijdrage nog steeds een drempel vormen voor ouders om voor een bepaalde school voor hun kind te kiezen.

De VO-raad pleit daarom voor het in zijn geheel afschaffen van de vrijwillige ouderbijdrage, in combinatie met een ophoging van de lumpsum. Hierbij kunnen scholen deze extra middelen gebruiken om aanvullende activiteiten te organiseren en deze kosteloos aan alle leerlingen aan te bieden.

Communicatie 

In het voorjaar van 2023 publiceerde de Inspectie van het Onderwijs een onderzoek naar 160 schoolgidsen, waaruit bleek dat ruim driekwart van de scholen niet duidelijk genoeg, of niet volledig, communiceren over de vrijwillige ouderbijdrage. Ook de VO-raad benadrukt dat communicatie vaak beter moet.  

Een ander aandachtspunt als het gaat om de ouderbijdrage is de aanschaf van devices zoals laptops en tablets. Omdat deze wettelijk niet als leermiddelen worden gezien en scholen vanuit de overheid daarom ook geen budget krijgen om ze aan te schaffen, vragen veel scholen aan ouders om de tablet of laptop zelf te betalen via de vrijwillige ouderbijdrage. Sommige ouders voelen zich hierbij onder druk gezet, of kunnen dit simpelweg niet betalen. Het is aan de school om dan met een oplossing te komen, maar vaak is dan toch sprake van digitale kansenongelijkheid. Oplossingen als een leenlaptop die op school te gebruiken is, kunnen stigmatiserend zijn voor leerlingen en zij kunnen dan niet op dezelfde manier beschikken over het device als andere leerlingen.

De oplossing in deze is volgens de VO-raad om devices als laptops en tablets te erkennen als leermiddelen die noodzakelijk zijn voor het leerproces, en daarmee door de overheid bekostigd dienen te worden. De raad pleit hier al geruime tijd voor.