Schoolcontext vaststellen

Bespreek de volgende hulpvragen met collega’s om erachter te komen in hoeverre jullie een gezamenlijk beeld hebben bij deze fase:

• Wat zijn volgens jullie de sterke punten binnen de school, in relatie tot de ambitie?
• Wat zijn volgens jullie de zwakke punten binnen de school, in relatie tot de ambitie?
• Met welke interne en externe ontwikkelingen moeten jullie rekening houden?
• Wat zijn succesfactoren voor het slagen van een ontwikkeling bij jullie op school?
• Wat zijn faalfactoren bij het ontwikkelen op jullie school?
• Welke ambities heeft de school nog meer? Welke prioriteit heeft de ambitie die jullie voor ogen hebben ten opzichte van de andere schoolambities?

In deze fase kunnen jullie de volgende tools inzetten:

• Het stappenplan succes- en faalfactoren analyseren helpt het projectteam om inzicht te krijgen in de kansen en valkuilen binnen de huidige schoolcontext
• Met het stappenplan SWOT-analyse en confrontatiematrix breng je de schoolcontext op een overzichtelijke manier in kaart en leg je de basis voor de te volgen strategie voor je schoolontwikkeling
• Met het stappenplan Succesinterview analyseer je samen met collega’s welke succesfactoren uit een (eerdere) innovatie je kunt herleiden. Deze kun je elementen kunnen je helpen bij je huidige ontwikkeling
• De Spiegel Personeel en School bestaat uit vier modules die je kunt gebruiken om te weten wat collega’s vinden van het (strategisch) hrm-beleid op school en hoe zij dit ervaren
• De Scan school als professionele leergemeenschap brengt de huidige en de wenselijke stand van zaken van de school in hun ontwikkeling tot professionele leergemeenschap in kaart
• De Scan onderzoekscultuur is in te zetten, wanneer jullie willen weten wat de stand van zaken is in de ontwikkeling van de lerende en onderzoekende houding op jullie school. Leraren en schoolleider(s) bepalen hun eigen positie en stellen in uitwisseling met elkaar vast welke verbeterpunten er zijn
• Met de Schoolfie krijgen jullie inzicht in de mate waarin de school een ambitieus leerklimaat heeft en hoe dit wordt ervaren in verschillende geledingen op school
• Met het actieonderzoek krijgen jullie inzicht in wat goed werkt en wat kan beter volgens leerlingen. Leerlingen nemen de leiding en interviewen een brede groep leerlingen in de school. De conclusies delen ze met de werkgroep
• Met de reflectietool leiderschap en duurzame onderwijsontwikkeling kun je als team (tussentijds) in gesprek gaan om het leiderschap op school te analyseren. De uitkomsten leveren verbeterpunten op, waarmee sterker leiding gegeven kan worden aan verandering
• Met de scan leerlingenparticipatie krijg je een beeld van de mogelijkheden tot leerlingeninspraak in jouw school. 

Laat je inspireren door praktijkvoorbeelden van andere scholen en door inzichten uit onderzoek:

• Praktijkvoorbeeld: Formatief werken? Begin klein en neem de tijd!
• Praktijkvoorbeeld: Werken met een transitieteam: "Schoolontwikkeling doen wij samen met docenten."
• Praktijkvoorbeeld: Met de werkvorm storytelling leg je een gezamenlijke basis voor onderwijsvernieuwing
• Praktijkvoorbeeld: Breng prioriteiten zichtbaar in kaart met de SWOT-analyse
• Praktijkvoorbeeld: De onderwijskwaliteit verbeteren? ‘Doe een stap opzij’
• Praktijkvoorbeeld: De school waar alle leraren leiders zijn
• Onderzoek: Inzicht uit onderzoek over lerende cultuur

Hebben jullie deze fase doorlopen? Bekijk de checklist en ga na of jullie aan alle onderdelen hebben voldaan.

Jullie hebben de schoolcontext vastgesteld en in ieder geval geformuleerd:

• Wat de prioriteit is van jullie ambitie ten opzichte van andere schoolambities
• Welke kansen en mogelijkheden er zijn in en buiten de school en hoe deze van invloed kunnen zijn op jullie ambitie
• Welke risico’s en bedreigingen er zijn in en buiten de school en hoe deze van invloed kunnen zijn op jullie ambitie
• Wat de succes- en faalfactoren van ontwikkelen bij jullie op school zijn
• Hoe verschillende doelgroepen hun betrokkenheid bij de ontwikkeling aan collega’s laat zien

Maak tijd voor een korte evaluatie, voordat jullie door gaan naar een volgende fase. Bespreek de volgende vragen:

• Hoe is het vaststellen van de schoolcontext gegaan? Wat ging goed? Wat kan beter?
• Welke leerpunten van het proces nemen jullie mee naar de volgende fase? Wat willen jullie behouden? Wat willen jullie verbeteren?
• Hebben jullie collega’s voldoende op de hoogte gehouden van de stand van zaken en de vervolgstappen in het ontwikkelproces?
• Zitten jullie nog op de juiste weg of moeten er zaken bijgesteld worden?
• Hebben jullie een plan en planning voor de volgende fase?