*

In dit VO-magazine een interview met Wille Straathof van het Atheneum College Hageveld in Heemstede over maatwerk als middel tegen de verspilling van talent. Verder leest u hoe de Vlaardingse Openbare Scholengroep en het Tabor College in Hoornaandacht mede dankzij ICT steeds meer vorm geven aan gepersonaliseerd leren. Tot slot geven we een tussenbalans van 15 jaar vmbo en leest u een praktijkverhaal van een pionierschool van de nieuwe beroepsgerichte programma's.

In dit magazine een interview met André Kuipers, gastspreker op het VO-congres en ambassadeur van Techniekpact 2020. Verder aandacht voor het Innovatie Atelier waarin scholen laten zien hoe zij eigentijds onderwijs presenteren. Ook sociale veiligheid en het actieplan komt aan bod, inclusief praktijkverhaal. En verder: de VO2020-scan, de rol van managers en gepersonaliseerde educatieve ervaringen in een mondiale context.

Het VO-magazine staat dit keer geheel in het teken van maatwerk. Met onder meer: de voors en tegens van het maatwerkdiploma op een rij, 'meningen over maatwerk' en een interview met André Postema, voorzitter van de stichting Limburgs Voortgezet Onderwijs (LVO): 'Maatwerk is hét antwoord op gedemotiveerde leerlingen'. En verder in het magazine: een interview met de nieuwe voorzitter van de Onderwijsraad, Henriëtte Maassen van den Brink, de nieuwe wet onderwijstijd en het transitieplan, en de voorlopige resultaten van de VO2020-scan.

In dit magazine een interview met Lisanne Vriens, een 16-jarige sensatie die voor volle zalen bij TEDxYouth in Breda en TEDx Amsterdam hartstochtelijk pleitte voor hervorming van het onderwijssysteem. Verder aandacht voor onderwijs & ICT, verbeteren van zwakke afdelingen door een audit, en de kwestie ANW.

In dit VO-magazine een interview met Alle Visser, manager zorg bij Singelland in Drachten: ‘Passend onderwijs is gewoon onderwijs dat passend gemaakt moet worden voor alle leerlingen.’ En verder in het magazine: onbevoegdheid, maatwerk en de nieuwe wet onderwijstijd en: wat doen het nieuwe governanceloket en de nieuwe governancecommissie?

In dit VO-magazine aandacht voor opleidingsscholen: 'Het hele onderwijs ontwikkelt zich dankzij het opleiden van jong talent'. Én een interview met het bestuur van regio Noord: 'We mogen wel eens wat trotser zijn'. Daarnaast in het magazine: ‘Hoe sorteren scholen voor op het curriculum van de toekomst, zoals voorgesteld door het Platform Onderwijs2032?’, ‘Onderwijs aan asielzoekerskinderen’ en ‘Doorstroom is een zaak van iedereen’.

Dit VO-magazine staat in het teken van het VO-congres 2016 'Van ambitie naar resultaat', dat op 31 maart plaatsvindt in Nieuwegein. Toon Gerbrands, algemeen directeur van PSV, geeft vast een voorproefje van zijn lezing op het congres over de vraag wanneer onderwijs succesvol is. "Het is een paradox dat ik succesvol ben als het team de bal erin schiet. Succes hangt af van de doelen die je stelt.” En verder in het magazine: Zes docenten over ambitie en werkdruk/ Hester Macrander en de VO2020-tour / Dossier: burgerschap / Innovatie in Limburg.

In dit VO-magazine: een gesprek met Margalith Kleijwegt, die in opdracht van OCW met directeuren, docenten en leerlingen sprak over de toenemende maatschappelijke spanningen in de klas. Hoe overbruggen we de kloof? En verder: Drie docenten over hun verhouding tot ict / Dossier: digitale leermiddelen / Doorlopend leren op het Tiener College / Bestuurders over de V02020-scan / Na de zomerschool komt de lenteschool / Waarom Leerlabs inspireren.

In dit VO-magazine een interview met socioloog en onderzoeker Iliass El Hadioui. "Dat docenten en leerlingen elkaar niet verstaan, leidt tot segregatie. In het onderwijs is het vijf voor twaalf." En verder in het magazine: het vernieuwd vmbo, passend onderwijs in Zeeland en Noorwegen, humanistisch vo in Amsterdam en 'Leren Verbeteren stopt, Stap 2 gaat verder'.

De VO-raad vindt het belangrijk dat - de relatief jonge - vmbo-gediplomeerden een garantie krijgen op een passende opleidingsplaats bij een mbo-instelling. De gedetailleerdheid waarmee bepaalde aspecten in de wet zijn ‘dichtgetimmerd’ is in onze optiek ongewenst.

De Bestuurlijke Werkagenda uit 2016 bevat afspraken tussen VO-raad en MBO Raad op thema’s die zij voor hun leden van belang vinden voor het optimaliseren van de aansluiting tussen het vo en mbo. Hiermee nemen we als representanten van de sectoren in samenspraak de verantwoordelijkheid op ons om deze aansluiting te verbeteren en knelpunten op te lossen en ons samen sterk te maken voor een optimale inhoudelijke aansluiting tussen de nieuwe vmbo profielen en de hernieuwde kwalificatiestructuur mbo.

Stappenplan en communicatiewijzer voor een succesvolle Zomer- of Lenteschool tegen zittenblijven.

In maart 2017 vinden in Nederland weer Tweede Kamerverkiezingen plaats. In de aanloop daarnaartoe worden de verkiezingsprogramma’s opgesteld; een belangrijke periode voor de vo-sector om invloed uit te oefenen op de politieke plannen voor de komende jaren. De VO-raad heeft aan alle partijen input meegegeven. Deze input is op hoofdlijnen gebundeld in het document ‘Inbreng VO-raad voor verkiezingsprogramma’s: blijvend investeren in kwaliteit’.

In het Visiedocument Leermiddelen VO geeft de VO-raad aan hoe de sector regie op de vraag naar en de keten van leermaterialen wil vormgeven.

Artikel uit VO-magazine, juni 2013.

Deze brief bevat het antwoord van de minister van Bijsterveldt op de brief die de VO-raad - met andere organisaties - in juli 2012 stuurde over digitaal lesmateriaal en btw.

In deze brief pleiten een aantal scholen in een brief aan de Kamer voor voortzetting van de pilot voor de Diagnostische Tussentijdse Toets.

In deze gezamenlijke brief aan de Tweede Kamer (22 sept 2016) plaatsen de sectorraden een aantal kritische kanttekeningen bij het wetsvoorstel over het lerarenregister.

Het kabinet en de VO-raad hebben in het Sectorakkoord vo afgesproken dat in 2017 alle lessen worden gegeven door daartoe bevoegde leraren. Om dat te bereiken heeft staatssecretaris Dekker in februari 2016 een plan van aanpak aan de Tweede Kamer gestuurd. Dit plan is tot stand gekomen na uitgebreid overleg met de VO-raad, Onderwijscoöperatie, Vereniging Hogescholen en VSNU.

Artikel uit het VO-magazine van november 2015 over het samen aanpakken van onbevoegd lesgeven.

De VO-raad heeft op zijn jaarlijkse congres in maart 2016 een actieplan gepresenteerd met zeven concrete punten om het lerarenberoep aantrekkelijker te maken.

Met Stap 2 biedt de VO-raad scholen ondersteuning die past bij de eigen ontwikkelfase en behoefte van de school. De kracht van Stap 2 zit in het verbinden van de ambities van de school op onderwijsontwikkeling, de organisatiedoelstellingen en het personeelsbeleid. Bekijk een overzicht van alle instrumenten.

De VO-raad, MBO Raad en het ministerie van OCW hebben een agenda rekenonderwijs ontwikkeld, die is besproken met het bij het rekenonderwijs betrokken partijen. Deze agenda bevat acties gericht op het motiveren van leerlingen en het faciliteren van leraren, rekencoördinatoren en ander onderwijspersoneel bij het vormgeven aan goed rekenonderwijs.

Een specifieke onderwijssituatie vraagt soms om een eigen oplossing. Maatwerk kan een groot verschil maken. In deze aflevering van Maat werk(t): doordecentralisatie. Er zitten veel haken en ogen aan, maar het voordeel is dat schoolbesturen zelf nieuwbouw en renovatie kunnen plannen. In Harderwijk zijn alle partijen er samen uitgekomen.

Waar ligt de kracht van opbrengstgericht werken (OGW) als het gaat om het creëren van een lerende cultuur? Door de inzet van OGW-instrumenten blijft OGW niet ‘hangen’ in goede voornemens, maar krijgt het ook daadwerkelijk een vaste plek in de kwaliteitszorg van de school. Met deze toolkit (oktober 2014) wil de VO-raad schoolleiders en docenten concrete handvatten geven om samen het leren van hun leerlingen zichtbaar te maken en continu te verbeteren.

Deze brochure gaat in op de vraag: hoe zorg je voor duurzame kwaliteitsverbetering, oftewel voor een proces waarin de gerealiseerde kwaliteitsverbetering is geborgd zodat een terugval in principe niet mogelijk is?

Deze brochure biedt schoolbestuurders en schoolleiders praktische informatie en handvatten wanneer zij overwegen een interim manager in te schakelen. In welke gevallen is dit zinvol en waar moet u op letten? Aan de totstandkoming van deze brochure hebben veel collega’s meegewerkt die ervaring hebben met het aanstellen van een interim manager. Daardoor bevat de uitgave veel bruikbare handvatten. Zo wordt duidelijk onder welke omstandigheden een interim manager zoal wordt ingeschakeld, hoe een geschikte interimmer wordt geselecteerd en waar een goede opdrachtformulering aan moet voldoen. De ervaring van het project Leren verbeteren leert dat vooral scholen die geconfronteerd worden met een negatief kwaliteitsoordeel soms genoodzaakt zijn tot het inzetten van interim management. Maar ook op scholen waar zich geen ernstige kwaliteitsproblemen voordoen, kan besloten worden een tijdelijk manager aan te stellen. Ook voor hen is ‘Interim of niet?’ een nuttige informatiebron.

Deze waaier (tweede druk in januari 2013) biedt schoolleiders (en bestuurders) een handreiking om in 6 concrete stappen gericht te werken aan het verbeteren van opbrengsten en onderwijskwaliteit. Hierbij is niet alleen aandacht voor wat scholen kunnen doen om de onderwijskwaliteit te verbeteren, maar vooral ook met wie en hoe. Per stap worden op de voorzijde nuttige activiteiten, betrokken actoren, handige instrumenten en bruikbare informatiebronnen genoemd. Op de achterzijde van elke stap staan specifieke tips en aandachtspunten.

Deze brochure (december 2012) van het project Leren verbeteren geeft schoolleiders en –bestuurders tips voor het versterken van de positie van middenmanagers. Hoe kunnen zij beter in positie worden gebracht om leiding te geven aan opbrengstgericht werken? Middenmanagers spelen een sleutelrol bij het verbeteren van de onderwijsopbrengsten, maar op veel VO-scholen blijken zij niet optimaal in positie te zijn. Het project Leren verbeteren (VO-raad en AOC Raad) heeft daarom een brochure uitgebracht, met tips voor het versterken van de positie van het middenmanagement. De brochure gaat in op vragen als: Hoe is ons middenmanagement gepositioneerd? Wat verwachten wij van onze middenmanagers in het streven naar prestatieverhoging? En wat hebben zij nodig om leiding te kunnen geven aan opbrengstgericht werken?

Deze brochure daagt schoolleiders uit om opbrengstgericht te gaan werken en biedt daarvoor handreikingen. Hoe maak je een resultaatafspraak met medewerkers? Hoe verhoog je het CE-cijfer? De brochure neemt de rendement- en resultaatindicatoren uit de Wet voor Voortgezet Onderwijs als uitgangspunt. De vragen die vaak gesteld worden over de wijze waarop de Inspectie deze opbrengsten berekent en beoordeelt, worden in 'Werken aan opbrengsten' beantwoord. De kracht van deze uitgave, die in samenwerking met Vensters voor Verantwoording tot stand kwam, is dat de lezer wordt uitgedaagd zelf initiatief te nemen om opbrengstgericht te gaan werken.

(Voormalig) zeer zwakke scholen vertellen in de brochure 'Fietsen zonder zijwieltjes' over verbeteracties die zij hebben ingezet toen zij te maken kregen met het predicaat ‘zeer zwak’. Het gaat over succesvolle verbeteracties, én over acties die wat minder effectief waren. (Voormalig) zeer zwakke scholen vertellen over verbeteracties die zij hebben ingezet toen zij te maken kregen met het predicaat ‘zeer zwak’. Het gaat over succesvolle verbeteracties, én over acties die wat minder effectief waren. Aan bod komen de meest voorkomende aanleidingen voor het verkrijgen van het predicaat (zeer) zwak, de reacties op het inspectieoordeel, de uitgevoerde verbeteracties en de rol van docenten en schoolleiders tijdens het verbeterproces.

Deze brochure biedt schoolleiders, (midden)managers en bestuurders praktische handreikingen en adviezen over de inzet van communicatie in het verbeterproces. Niet alleen op het moment dat de school te maken krijgt met een negatieve beoordeling, maar ook daarna. Elke school wil haar leerlingen goed onderwijs bieden. Onderwijs dat het beste uit iedere leerling haalt en hem of haar helpt zich te ontwikkelen tot volwaardige burgers in onze maatschappij. Toch kan het voorkomen dat de Onderwijsinspectie risico’s constateert die de onderwijskwaliteit ondermijnen. Dit kan leiden tot een attendering, waarschuwing of zelfs onvoldoende beoordeling van de leeropbrengsten en onderwijsprocessen van één of meerdere afdelingen. Gerichte communicatie betrekt ouders, leerlingen en medewerkers bij het verbeterproces en deze betrokkenheid draagt bij aan verbetering van de onderwijskwaliteit. Welke plek geeft u communicatie voor, tijdens en na het verbeterproces op uw school? Wat is en kan uw eigen rol als schoolleider hierbij zijn? Hoe kunt u verschillende doelgroepen bij het verbeterproces betrekken?

Wat zijn effectieve interventies, succesfactoren en valkuilen bij het verbeteren van de onderwijskwaliteit? En welke rol spelen bestuur, schoolleiding, docenten, ouders en leerlingen bij het verbeterproces? De brochure 'Lessen uit de praktijk. Succesvol verbeteren in het vo' (september 2014) van het project Leren verbeteren geeft heldere tips, aandachtspunten en voorbeelden. Om inzicht te krijgen in wat er met en in de scholen gebeurt tijdens het verbeterproces, heeft het project uitgebreid gesproken met diverse betrokkenen op verschillende voormalig (zeer) zwakke scholen. Deze gesprekken hebben praktische inzichten opgeleverd over interventies die tot een duidelijke, duurzame omslag in het denken en handelen leiden. De brochure laat zien dat verandering niet vanzelf gaat en er veel geduld en inzet nodig is van alle betrokkenen in de school. Daarnaast bevat de brochure een schat aan informatie over de risico’s en kansen om succesvol te verbeteren. Voor bestuurders, schoolleiders, teamleiders en docenten die aan de slag willen met het verbeteren van hun onderwijs, is deze brochure dan ook een ‘must-have’.

Schoolleiders en procesbegeleiders blikken samen terug op het verbetertraject van Leren Verbeteren. Rode draad in deze gesprekken was de vraag: wat gebeurt er op school rond dit thema als het erop aankomt? Welke aspecten zijn dan belangrijk en wat vraagt dit thema van de school en van de procesbegeleiders?

Hoewel sterke regionale verschillen bestaan, hebben of krijgen vrijwel alle vo-scholen te maken met dalende leerlingenaantallen. Deze handreiking van het ministerie van OCW dient als praktisch hulpmiddel voor schoolleiders en bestuurders die hun eerste stappen zetten in samenwerking met andere scholen, om – met het dalende aantal leerlingen - een toegankelijk, divers en doelmatig onderwijsaanbod voor de regio in stand te kunnen houden. De handreiking geeft een overzicht van verschillende, vaak gebruikte (organisatorische) vormen en (praktijk)voorbeelden van samenwerking.

Meer dan 95% van de onderwijsbesturen neemt in het jaarverslag een continuïteitsparagraaf op. Dit blijkt uit onderzoek van de Onderwijsinspectie, waarbij de jaarverslagen 2014 van schoolbesturen in alle onderwijssectoren onderzocht zijn. In dit rapport doet de inspectie een aantal aanbevelingen voor het inhoudelijk verbeteren van de continuïteitsparagraaf.

De Scholengroep Spinoza (regio Haaglanden) heeft in het kader van de banenafspraak twee Wajongers in dienst genomen als hulp-conciërge. In het artikel 'Mes snijdt aan twee kanten' uit het VO-magazine van juni 2016 vertelt de school hierover.