Onderwijs aan nieuwkomers

Gemiddeld krijgen nieuwkomersleerlingen eerst twee jaar les in een Internationale Schakelklas (ISK). Scholen met een ISK kunnen voor ondersteuning terecht bij LOWAN. Op de website van LOWAN vind je informatie, bijeenkomsten en scholingsaanbod en ondersteunende materialen en publicaties rond het organiseren en vormgeven van goed onderwijs aan nieuwkomersleerlingen.

Tijdelijke nieuwkomersvoorzieningen

In oktober 2023 is een wet in werking getreden die - in het geval van lange wachtlijsten voor de ISK - zogenoemde tijdelijke nieuwkomersvoorzieningen (TNV’s) mogelijk maakt. In een nieuwkomersvoorziening heeft een schoolbestuur ruimte om af te wijken van bestaande regels over het onderwijspersoneel, de onderwijsinhoud en onderwijstijd. Zo wordt het toegestaan om minder onderwijstijd te bieden, tot de helft van het reguliere programma.

Zie voor meer informatie over de nieuwe wet en hoe je hier als schoolbestuur uitvoering aan kan geven: 

Bekostiging

Scholen ontvangen (extra) geld voor nieuwkomersleerlingen die korter dan twee jaar in Nederland zijn. Omdat de aantallen nieuwkomersleerlingen op een school door het jaar heen flink kunnen fluctueren, kent de nieuwkomersregeling vier peildata: 1 januari, 1 april, 1 juli en 1 oktober. Zie voor de bedragen, de voorwaarden en meer de website van LOWAN: 

Uitgelicht: onderwijsrechten kinderen zonder verblijfsvergunning

Defence for Children heeft voor scholen een overzicht gemaakt van veelgestelde vragen en antwoorden over onderwijsrechten voor kinderen zonder verblijfsvergunning. Hierin vinden scholen bijvoorbeeld informatie over de toelating van deze kinderen op hun school en of ze de leerlingen na hun 18de verjaardag moeten uitschrijven.  

Na gemiddeld twee jaar stromen nieuwkomersleerlingen door vanuit het ISK naar (veelal) het reguliere vo en mbo. Voor zowel de ISK's als de vervolgscholen is het belangrijk om - samen - te investeren in deze overgang, zodat leerlingen in de bij hen passende onderwijsrichting terechtkomen en de overstap voor hen ook soepel verloopt. LOWAN biedt ondersteuning op dit vlak. Daarnaast heeft de Taalunie aanbevelingen gedaan om deze doorstroom te verbeteren.

De Taalunie beveelt bijvoorbeeld aan om binnen het reguliere onderwijs langdurig in te zetten op begeleiding en onderwijs op maat voor de nieuwkomersleerlingen, zodat zij hun talenten optimaal verder kunnen ontwikkelen (ondanks dat zij de Nederlandse taal nog aan het leren zijn). Scholen kunnen leerlingen bijvoorbeeld extra taalles bieden of hen de mogelijkheid geven om een aangepast rooster te volgen. Ter ondersteuning ontwikkelde de VO-raad een brochure met tips over maatwerk voor nieuwkomersleerlingen en een overzicht van wat wettelijk wel en niet mogelijk is. Daarnaast is een handreiking gepubliceerd over het vormgeven van onderwijs aan nieuwkomersleerlingen en samenwerking hierbij. 

Hieronder vind je de bijeenkomsten die binnenkort plaatsvinden rond dit thema. Ook zijn er plannen voor het opzetten van een leernetwerk. 

Nederlands als tweede taal

Belangrijk op dit vlak is ook dat docenten in het reguliere onderwijs over voldoende expertise beschikken in het lesgeven van Nederlands als tweede taal (NT2). LOWAN biedt scholingsaanbod en handreikingen. 

Praktijkvoorbeelden

In onderstaande praktijkvoorbeelden vertelt een aantal vo-scholen hoe zij hun onderwijs aan nieuwkomersleerlingen inrichten en werken aan goede doorstroom van ISK naar regulier.