Onderwerp
Strategisch personeelsbeleid
Door strategisch personeelsbeleid koppelt een school de onderwijskundige doelen aan de professionele ontwikkeling van onderwijspersoneel en de ontwikkeling van de school als lerende organisatie. Hoewel strategisch personeelsbeleid in het vo voor steeds meer schoolbesturen een speerpunt in hun beleid is, valt er nog winst te boeken. De VO-raad ziet het op een (nog) hoger plan te brengen van strategisch personeelsbeleid als een collectieve opdracht voor schoolbesturen. Strategisch personeelsbeleid is gericht op de strategische doelen van de organisatie én op de ontwikkelingen in de omgeving van de organisatie. Voor een school gaat het dan om onderwijskundige doelen en goed werkgeverschap, gecombineerd met zaken als arbeidsmarkt, demografie, digitalisering, maatschappelijke issues en overheidsbeleid.
Praktijk & ondersteuningPijler van professionele schoolorganisatie
Het versterken van strategisch personeelsbeleid is een belangrijke pijler in de ontwikkeling van scholen als professionele schoolorganisatie. De VO-raad ondersteunt besturen en scholen hierbij via Voortgezet Leren, de VO-academie, het Platform Samen opleiden & professionaliseren en het project Versterking begeleiding startende leraren. Deze ondersteuning is gebaseerd op wetenschappelijke inzichten en daarbij zijn programma’s met specifiek voor het onderwijs gemaakte modellen ter beschikking gesteld aan de sector.
Stappenplan strategisch personeelsbeleid
Begin 2021 heeft de VO-raad het stappenplan strategisch personeelsbeleid (HRM) ontwikkeld.
Het kabinet stelt in 2024 evenals in 2021, 2022 3n 2023 88 miljoen euro beschikbaar aan schoolbesturen om hun strategisch personeelsbeleid te versterken, aansluitend op hun onderwijskundige koers en passend bij de eigen context. Besturen hebben als opdracht in elk geval werk te maken de versterking van strategisch personeelsbeleid, oftewel betere implementatie en evaluatie. Daarnaast moeten zij aan de slag met een van de volgende twee onderwerpen: begeleiding startende leraren en/of begeleiding startende schoolleiders, of met duurzame inzetbaarheid en loopbaanbeleid.
Het ministerie van OCW en de VO-raad hebben een servicedocument opgesteld. Hierin staat opgeschreven welke middelen u ontvangt en waar u deze voor geacht wordt in te zetten, hoe u de medezeggenschap betrekt en hoe u dit verantwoordt. Bekijk de themapagina met onder meer het stappenplan voor hoe u gericht werk kunt maken van de versterking van strategisch personeelsbeleid of download de PDF van het stappenplan.
Professionaliseringsactiviteiten
Vanuit het programma Voortgezet Leren en de VO-academie worden diverse professionaliseringsactiviteiten voor bestuurders en schoolleiders georganiseerd die sterk gericht zijn op de versterking van strategisch personeelsbeleid. Daarnaast zijn diverse (leer)netwerken gestart.
Ook heeft de VO-raad sinds 2019 een landelijk Netwerk voor HR-functionarissen in het vo. Tweemaal per jaar zijn er informatiebijeenkomsten over recente ontwikkelingen rond werkgeverszaken en de professionele schoolorganisatie. Ook kun je praktijkvoorbeelden en oplossingen delen met collega’s uit het veld én de VO-raad van input voorzien rond deze thema’s. Houd de agenda in de gaten voor de volgende bijeenkomst.
Evaluatie-instrument
Wil je als schoolleider weten hoe medewerkers het strategisch personeelsbeleid binnen uw organisatie ervaren? Ga dan aan de slag met de Spiegel Personeel & School. Dit online zelfevaluatie-instrument is gebaseerd op wetenschappelijke inzichten en geeft een compleet beeld van de huidige staat van het HR-beleid, op basis van verschillende perspectieven binnen de school. De uitkomsten kunnen gebruikt worden om met elkaar hierover in gesprek te gaan.
Inzichten uit onderzoek
Strategisch personeelsbeleid heeft in het voortgezet onderwijs vaste voet aan de grond gekregen, zo blijkt ook uit onderzoek. De meeste besturen stemmen hun personeelsbeleid af op hun strategische doelstellingen. Maar het kan en moet nog beter. In het geactualiseerde Sectorakkoord VO (2018) staan afspraken hierover tussen het ministerie van OCW en de VO-raad. Om dit te monitoren doet de Universiteit Utrecht (UU) tweejaarlijks onderzoek onder besturen, schoolleiders en leraren naar de staat van het strategisch personeelsbeleid. De 2023-meting is in juni 2023 verschenen.
Zie onderstaande links naar factsheet bij het laatste monitoringsonderzoek, de UU-onderzoeksrapporten zelf, plus een rapport van Regioplan.
2020-meting in het kader van de monitoring van de afspraak in het geactualiseerde Sectorakkoord VO (2018) over de versterking van strategisch personeelsbeleid
Het ministerie van OCW en de VO-raad hebben Regioplan en ROA gevraagd een expertmeeting te organiseren over de monitoring van de gemaakte sectorafspraak. Deze afspraak wordt gemonitord met behulp van kwantitatieve en kwalitatieve informatie. In de expertmeeting kan beschikbare kwantitatieve informatie worden voorzien van kwalitatieve duiding en nuancering. Met behulp van de expertmeeting zoekt men een eerste antwoord op de centrale vraag: ‘In hoeverre stemmen onderwijsinstellingen hun strategisch personeelsbeleid af op de door hun gestelde onderwijskundige doelen?’
Inspiratie en informatie
De VO-academie heeft de afgelopen jaren veel aandacht besteed aan strategisch personeelsbeleid en specifiek de rol van leiderschap hierin. Lees bijvoorbeeld het katern ‘Werk maken van strategisch HRM: Hoe personeelsbeleid bijdraagt aan goed onderwijs en bevlogen medewerkers’ over peoplemanagement en de rol van bestuurders en schoolleiders. Of de artikelenreeks over de tien opdrachten van strategisch personeelsbeleid, waarin strategisch personeelsbeleid niet alleen wordt gelinkt aan kwaliteitsverbetering, onderwijsontwikkeling en professionele ontwikkeling, maar ook aan actuele vraagstukken zoals het terugdringen van het lerarentekort, personeelsbehoud bij krimp, ontwikkeling van de school als professionele (school)organisatie en goed werkgeverschap.
Bij de VO-academie vind je ook relevante video’s zoals de VO-praat met Peter Leisink, of het webinar strategisch HRM met Ber Damen.
Overige relevante publicaties van de VO-raad zijn de vijf handreikingen over schoolambities en strategisch personeelsbeleid, het online magazine over toekomstgericht onderwijs en het magazine ‘Opbrengsten leernetwerken Stap2’.
Ook op de website van Voion vind je verschillende inspirerende voorbeelden en bruikbare instrumenten op het gebied van personeelsbeleid en respectievelijk Arbeidsmarkt & mobiliteit (waaronder strategische personeelsplanning), Loopbaan & professionalisering en Veilig, gezond en vitaal werken. En voor regionale arbeidsmarktprognoses kijk je ook bij Voion.
De VO-academie heeft de afgelopen jaren veel aandacht besteed aan strategisch personeelsbeleid en specifiek de rol van leiderschap hierin. Zij publiceerde het katern Werk maken van strategisch personeelsbeleid: Hoe personeelsbeleid bijdraagt aan goed onderwijs en bevlogen medewerkers. In dit katern wordt ingegaan op de uitdagingen voor personeelsbeleid en peoplemanagement en de vraag ‘welke opdrachten liggen er voor bestuurders en schoolleiders?’
Dit katern gaat over de wijze waarop leidinggevenden HR-beleid implementeren en het Elke leiderschapsgedrag dat hiermee verbonden is.
Tijdens dit webinar 'Strategisch HRM' vertelt Ber Damen In 60 minuten hoe strategisch HRM (SHRM) werkt, geeft hij handige praktijkvoorbeelden uit het onderwijs en deelt mogelijke stappen om er direct mee aan de slag te gaan op uw school.
Praktijkvoorbeelden
Hieronder vind je praktijkvoorbeelden betreffende strategisch personeelsbeleid.
Op het Stedelijk College miste verbinding. Zowel tussen de docenten en de schoolleiding als tussen de docenten onderling. De schoolleiding pakte daarom enkele jaren geleden de organisatiestructuur aan.
Het Amadeus Lyceum begon met TAO waarmee de focus nu op meer verantwoordelijkheid voor de leraren en daarmee op het onderwijs ligt.
Schoolleider Ronald Schaefer geeft leiding op een manier waarop hij wil dat leerlingen leren in de school.
Aan de slag met onderwijsontwikkeling, leerlingenzorg of kwaliteitszorg? Dan ben je een pedaccer op het Stedelijk College Eindhoven.
Een personeelscoach helpt tegen uitval van docenten.
Uitval van nieuwe collega's wordt voorkomen door goede begeleiding.
Met onwikkelmiddagen staat het Isendoorn College stil bij het ontwikkelen van vaardigheden bij leraren.
Bij HVX werken leerlingen vanuit hun eigen leervragen en leraren zonder formele leider en zonder hiërarchie.
Het Futura College creëerde een teamgevoel door in te zetten op gedeelde verantwoordelijkheid.
Het Comenius College in Hilversum vindt het belangrijk om de ontwikkeling van medewerkers te stimuleren.