Artikelen

Door de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) moeten scholen en samenwerkingsverbanden vanaf eind mei kunnen aantonen dat ze verantwoordelijk met persoonsgegevens omgaan. Een belangrijke wijziging is dat organisaties intern hun privacy(beleid) beter moeten organiseren. Een maatregel om dat te bereiken is het verplicht aanwijzen van een interne privacy-toezichthouder. Die persoon wordt functionaris voor gegevensbescherming (FG) genoemd.

De Meerwaarde in Barneveld nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertellen Rianne Bakker, docent en onderwijskundige, en Klaas ter Veen, hoofd Onderwijs Service Bureau, over hun aanpak en wat het de school heeft opgeleverd.

In de uitgave Verrassend Passend 2 vertellen medewerkers van swv-en en scholen (po, vo en (v)so), ouders, gemeenten en medewerkers jeugdzorg openhartig over de manier waarop zij bezig zijn met passend onderwijs. In dit artikel: het samenwerkingsverband Gelderse Vallei.

Voor een goede invulling van Loopbaanoriëntatie- en begeleiding (LOB) is een cruciale rol weggelegd voor de mentor. Daarnaast is het belangrijk om leerlingen te betrekken bij de concrete uitwerking en om de LOB-lessen goed te verankeren in het schoolbeleid. Dit blijkt uit de peer reviews LOB die de VO-raad in 2017 organiseerde.

De Nieuwe Internationale School Esprit in Amsterdam is een tweetalige school voor basis- en voortgezet onderwijs. De school beschikt over een internationale schakelklas (ISK), met leerlingen van over de hele wereld. Op de basisschool zitten vooral kinderen van expats, op het vo voornamelijk kinderen van immigranten en vluchtelingen.

Het Bonaventuracollege in Leiden nam deel aan het driejarige project 'Professionele leergemeenschappen’ (2014-2017) van de VO-raad en Onderwijscoöperatie. In onderstaand portret vertelt de school over hun aanpak en wat deelname hen heeft gebracht. "Ik zie dat het beweging brengt in de school."

De kwaliteit van het onderwijs hangt nauw samen met de kwaliteit van de school als professionele organisatie; een organisatie waarin schoolleiders en leraren de ruimte krijgen om met en van elkaar te leren en samen te werken aan verdere (onderwijs)verbetering. Om een dergelijke lerende cultuur op scholen te stimuleren, hebben de Onderwijscoöperatie en VO-raad tussen 2014 en 2017 het project ‘Professionele leergemeenschappen’ opgezet. 14 scholen namen deel. In de onderstaande portretten vertellen zij over hun aanpak en wat een professionele leergemeenschap hen heeft gebracht.

Op 23 januari 2018 was de eerste bijeenkomst van de VO-tour 2018 in Veenendaal. Hieronder kunt u kijken hoe zo'n bijeenkomst eruit ziet, of terugkijken als u er zelf bent geweest.

“Grip krijgen op data is een goed middel om het gesprek binnen de school over onderwijs op gang te houden. Bovendien wordt het gesprek met leerlingen en ouders helderder op basis van data.” Dat zei een van de deelnemers van het Leernetwerk Verbeteren interne doorstroom. In 2017 werkten zo’n vijftien scholen in twee leernetwerken onder begeleiding van procesbegeleiders van Oberon aan het verbeteren van hun interne doorstroom. In vijf bijeenkomsten bespraken scholen met elkaar de mogelijkheden om met behulp van doorstroomdata duidelijk te krijgen waar knelpunten zitten, welke aanpak daar goed bij past en welke interventies zij in het verleden hadden toegepast en of deze succesvol waren.

Het gaat best goed met de school. De resultaten zijn goed. De onderwijsinspectie is niet ontevreden. Het medewerkers-tevredenheidsonderzoek laat geen grote problemen zien. OK, werkdruk is wel ‘een ding’…, maar er is geen directe urgentie die je als schoolleider zou kunnen gebruiken om de geesten in beweging te krijgen en een start met strategisch HRM te maken. Toch is strategisch HRM in het onderwijsveld belangrijk, hoor je als schoolleider steeds vaker. Hoe te beginnen?

In deze rubriek laten we diverse schoolleiders en bestuurders graag aan het woord over thema’s die hen nauw aan het hart liggen. In deze eerste aflevering Aart van der Woude (afdelingsleider RSG N.O.-Veluwe) over de relatie tussen een professionele schoolorganisatie en de organisatiecultuur.

Tot zo’n vijftien jaar geleden was het Coornhert Gymnasium in Gouda voornamelijk gericht op klassikale kennisoverdracht. De wens groeide echter bij docenten om leerlingen een meer individuele leerroute te kunnen laten volgen en hen daar nauw bij te betrekken. Formatief evalueren bleek daar een geschikt instrument voor te zijn.

Het Marianum brengt formatief evalueren op alle niveaus van de school in praktijk. De docent past het toe in de klas, de sectieleider in de sectie en de conrector in het team. Belangrijke vragen zijn: Waar sta je nu? Waar wil je naartoe? Hoe komen we daar?

Het DevelsteinCollege in Zwijndrecht houdt zich actief bezig met het vervolg van de schoolloopbaan van de leerlingen. Zo zijn er contacten met de Hogeschool Rotterdam en Hogeschool InHolland, helpt een LOB-cv leerlingen een bewuste studiekeuze te maken en worden studenten gevolgd met de doorstroommonitor.

Het DevelsteinCollege in Zwijndrecht vindt het belangrijk dat leerlingen optimale kansen krijgen om succesvol de school te doorlopen. Dat betekent dat bij de overgang naar het volgende leerjaar niet alleen de cijfers belangrijk zijn.

In de uitgave Verrassend Passend 2 vertellen medewerkers van swv-en en scholen (po, vo en (v)so), ouders, gemeenten en medewerkers jeugdzorg openhartig over de manier waarop zij bezig zijn met passend onderwijs. In dit artikel: het Montessori College Oost in Amsterdam.

Het DevelsteinCollege hecht aan een soepele overgang tussen basis- en voortgezet onderwijs. Zo spreken teamleiders en mentoren met de leerkrachten van groep 8 over de voortgangsresultaten, worden er gezamenlijk activiteiten georganiseerd en is er aandacht voor een zachte landing in het voortgezet onderwijs.

Met formatieve evaluatie leren leerlingen kritisch denken, reflecteren en leren van fouten. Formatief toetsen en evalueren past daarom beter bij de brede doelen van het onderwijs dan ‘toetsen voor een cijfer’. In 2017 heeft een aantal scholen in twee leernetwerken van de VO-raad en SLO gewerkt met formatief evalueren. De belangrijkste opbrengsten: meer inzicht in het leerproces en meer eigenaarschap bij de leerlingen zelf.

Als de doorstroom op een school wat lijkt te haperen, rijst de vraag: is dit een incident of een trend? En hoeveel van de gediplomeerde leerlingen kiezen een vervolgopleiding in de sector waarbinnen zij zijn opgeleid? Doorstroominformatie kan een indicatie geven in welke richting scholen antwoorden op bovenstaande vragen kunnen vinden.

De week van 27 november t/m 04 december 2017.

Op 20 november 2017 vond de masterclass Bevorderen van motivatie plaats in Utrecht.

De week van 14 november t/m 20 november 2017.

‘Het is een hoop gedoe’ is slechts een van de mythes die de ronde doen over de Banenafspraak. Koudwatervrees en onbekendheid zijn vaak redenen om er maar niet aan te beginnen. Bekend maakt bemind: de ontkrachting van de vijf meest gehoorde mythes.

Vierdejaars vmbo-t-leerlingen van CSG Reggesteyn in Nijverdal die overwegen om door te stromen naar het havo, kunnen dit schooljaar voor het eerst het zogenoemde ‘Pre-havotraject’ volgen. Ze ervaren wat het betekent om havo-onderwijs te volgen en ontdekken of zij dat aankunnen en leuk vinden. Directeur Ineke Munter vertelt over het waarom van het traject en over de manier waarop de school het vormgeeft.

Op deze pagina vindt u de presentaties van de inspiratiebijeenkomst Versneld & Verrijkt vwo van 10 oktober 2017.

Brugklassers die in potentie havoleerlingen zijn, maar (nog) niet op dat niveau presteren. Vaak komen zij terecht in het vmbo-t. Zo niet op het Valuascollege in Venlo, waar deze leerlingen – ongeveer vijftig per jaar – de zogenoemde THavo-route kunnen volgen. In zes jaar kunnen ze een vmbo-t-diploma én een havodiploma halen. Projectleider Ilse Dewael legt uit hoe het werkt.

Masteropleidingen of deelmodules op masterniveau kunnen een goede bijdrage leveren aan de kwaliteit van leraren als ‘change agent’ of ‘teacher leader’. Daar hoort wel bij dat de school die docenten ook de ruimte biedt om het eigen handelingsvermogen te vergroten, betoogt rector Bart de Grunt van het Rembrandt College in Veenendaal. Voor het Steunpunt Opleidingsscholen schreef hij zijn visie op, op de meerwaarde van een masteropleiding.

De school is verlaten, maar de twaalf zomerschoolleerlingen van het Mill-Hill College in Goirle verzamelen zich elke ochtend op het Talenplein. Hier werken ze twee weken lang aan twee vakken. Er staat nogal wat op het spel, blijkt uit het gesprek met sectordirecteur mavo Kiki Nieuwkerk, die verantwoordelijk is voor de zomerschool. “De leerlingen moeten voor elk vak minimaal een 5,5 halen. Lukt dat niet, dan blijven ze alsnog zitten.”

Negentien derdejaars leerlingen van de Cobbenhagenmavo van het 2College in Tilburg doen mee aan de zomerschool. Zeven dagen hebben zij om ervoor om hun achterstand weg te werken en te zorgen dat ze klaar zijn voor de examenklas. Want dat staat centraal in deze zomerschool, vertelt teamleider Niek de Cock. “In ons programma van de zomerschool besteden we veel aandacht aan het studiegedrag van de leerlingen.”

“Natuurlijk vergt het (tijds)investeringen om iemand met een arbeidsbeperking in dienst te nemen en ervoor proberen te zorgen dat het in de praktijk ook werkt voor beide partijen, maar dat is het meer dan waard. Ik wil het uitbreiden, niet omdat in de banenafspraak is vastgelegd dat dit moet of om mijn maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen, maar simpelweg omdat het zo goed bevalt en het ons veel oplevert.”

Honderden schoolleiders en bestuurders hebben meegedacht over het schoolleiderschap van de toekomst. Hoe ziet het eruit, wat is ervoor nodig? Het resultaat hiervan is de Schoolleidersagenda. Een teamleider, een schoolleider en een bestuurder reageren.

Ooit een cijferlijst verstuurd als attachment bij een openbare mail? Een psychologisch rapport verstuurd naar iemand die daar volgens de regels geen inzage in mag hebben? Privacyblunders kunnen scholen vanaf volgend jaar op forse boetes komen te staan.

Het is meivakantie op het Sint-Oelbertgymnasium in Oosterhout, maar dat geldt niet voor de 42 leerlingen die meedoen aan de lenteschool. In de vakantie komen zij zes dagen naar school om te werken aan twee ‘zwakke’ vakken. Margo Verhagen, coördinator van klas 3 en 4, organiseert de lenteschool samen met een collega.

Veel scholen hebben ambities rondom de thema's 'bevoegd lesgeven’, ‘masteropgeleide leraren’, ‘begeleiding van startende leraren’, ‘differentiatie’ en/of ‘ICT-vaardigheden en e-didactiek’. Goed strategisch personeelsbeleid is essentieel om deze ambities te kunnen bereiken. Maar hoe komt u tot goed strategisch hrm-beleid rond deze thema's? Het programma Stap 2 ontwikkelde 5 handreikingen, die bestuurders, directeuren en hr-medewerkers ondersteunen op dit vlak. Deze handreikingen zijn recent vernieuwd en staan vol actuele kennis, tips en praktijkvoorbeelden.

Het Sint Janslyceum, ds. Pierson College, Rodenborch-College en Jeroen Bosch College organiseren voor het derde jaar gezamenlijk een lenteschool. Dit jaar doen er 143 leerlingen mee. Sectordirecteur Frank Meertens (Sint Janslyceum) is enthousiast: “Dit is maatwerk bieden aan je leerlingen. Zij grijpen deze kans aan en gaan heel serieus aan het werk tijdens de vakantie.”

Formatief evalueren met leerlingen is een trending topic. In plaats van cijfers krijgen de leerlingen concrete feedback om het leren te verbeteren. Waarom zijn docenten hier enthousiast over? En hoe zet je dit in de les in? In dit artikel leest u de invulling van Mayke Coppus, docent creatieve vakken aan het Blariacum College. Zij is betrokken bij het leernetwerk Formatief evalueren van de VO-raad. Verder vertellen Nick Timmerman, docent Mens & Maatschappij, en Agnes Poos, docent Engels, wat de ervaringen zijn van Het Hooghuis. Deze school neemt deel aan het leerlab Formatief Toetsen van Leerling 2020.

Hoe kunnen scholen veilig en goed op hun geld passen dat ze (tijdelijk) over hebben? Treasurybeleid is gebonden aan verschillende regels. Welke keuzes kun je maken? Erwin Meuleman, controller van Alliantie VO, vertelt erover en geeft een tip.

Wie zijn bedrijfsvoering wil verbeteren, moet oog hebben voor planmatig werken en een meerjarenvisie ontwikkelen. Dat is de ervaring van Gert-Jan Geerling van scholengemeenschap De Waerdenborch in Holten. Lees meer over zijn aanpak en tips.

Hoewel scholen zich niet op grote schaal laten sponsoren door bedrijven, kan het interessant zijn om sponsors te zoeken. Het is echter niet gemakkelijk te regelen, blijkt uit de ervaring van twee scholen.

Een flexibeler eindexamen met vakken op verschillende niveaus, met extra vakken of vervroegde deelexamens, is dat zinnig? De VO-raad vindt van wel; Paul Rosenmöller pleit nadrukkelijk voor een ‘maatwerkdiploma’. De Tweede Kamer is overwegend positief, maar een mogelijke aanpassing van de wetgeving is vooralsnog toekomstmuziek. Ondertussen roept de Onderwijsinspectie scholen op om meer ruimte te nemen, die ‘er wel degelijk is binnen de huidige regelgeving’. Waar die rek ligt vertellen het Kennemer College in Heemskerk, het Zwijsen College in Veghel en het Anna van Rijn Lyceum in Nieuwegein in het artikel 'Scholen vinden zelf rek en ruimte in de examenregeling' uit 'Van twaalf tot achttien'.

Jos de Blok (55) heeft onder de naam Buurtzorg een thuiszorginstelling opgezet met een omzet van 350 miljoen euro en vestigingen in binnen en buitenland. Hij is een selfmade man met een missie waarin de menselijke maat centraal staat. “Een top-down structuur werkt over het algemeen heel verlammend op de autonomie van mensen die het werk moeten uitvoeren.”

Een Gezonde School is een school die structureel aandacht besteedt aan gezondheid. Maar wat houdt Gezonde School precies in? En hoe ga je met de Gezonde School-aanpak aan de slag? In onderstaande animatie worden deze vragen kort en helder toegelicht.

Leerlingen met een havo-advies die kunnen én willen doorgroeien naar het atheneumniveau kunnen op het Vlietland College in Leiden vanaf dit schooljaar terecht op het HAtheneum. Na een speciaal programma in de onderbouw stromen zij na drie jaar door naar 4vwo. Brugklascoördinator Peter Muires en Marije Joosten, mentor van de HAtheneumgroep, stonden aan de wieg van het HAtheneum.

Binnen een opleidingsschool werken lerarenopleidingen en scholen nauw samen om aankomend leraren voor te bereiden op de onderwijspraktijk. Wie er precies samenwerken? Dat laat deze videoreeks zien van het Platform Samen Opleiden en Professionaliseren.

De laatste tijd krijgt de VO-raad steeds meer vragen over ontslagvergoedingen, en wanneer deze vergoedingen voor de Belastingdienst kwalificeren als een verkapte VUT-regeling.

In 2016 heeft de VO-raad wederom vol ingezet op de belangenbehartiging richting politiek en andere relevante partijen, om de voor leden belangrijke doelen te bereiken. Hieronder is voor een aantal thema’s uitgelicht welke acties zijn ondernomen en welke resultaten zijn bereikt. Dit overzicht is nadrukkelijk niet volledig.

Peter Leisink en Eva Knies van de Universiteit Utrecht gaan, met medewerking van Karen Oostvogel en Jasper Aalbers van het programma Stap 2 van de VO-raad, in de decembereditie van De Nieuwe Meso - vakblad voor schoolleiders en bestuurders – dieper in op de thematiek van strategisch HRM en wat het voor scholen kan betekenen. Aan de hand van de Spiegel Personeel & School leggen zij uit hoe strategisch HRM een bijdrage kan leveren aan het realiseren van onderwijskundige ambities én ambities voor de schoolorganisatie.